Osadniki

ATOL-OD osadnik deszczowy

Osadnik tradycyjny ATOL-OD jest rekomendowany jako urządzenie do podczyszczania ścieków opadowych z dróg, parkingów, powierzchni szczelnych terenów przemysłowych, składowych, baz transportowych, centrów miast itd. Zadaniem osadnika jest redukcja zawiesiny ogólnej do wartości stężenia 100 mg/l – zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r, w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód i do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (DZ.U. Nr 137, poz.984).

Osadnik ATOL-OD może być dodatkowo wyposażony w moduł koalescencji, stosowany w typowych separatorach cieczy lekkich klasy I. Wartość natężenia deszczu miarodajnego powinna być przyjmowana w ilości 15 dm3/s na hektar powierzchni szczelnej, co stanowi co najmniej 85% objętości rocznego odpływu ścieków deszczowych. Dla zanieczyszczonych powierzchni szczelnych obiektów dystrybucji i magazynowania paliw wartość natężenia miarodajnego deszczu winna być przyjmowana na poziomie 77 dm3/s*ha. Odprowadzanie nadmiaru ścieków po przekroczeniu tego natężenia, powinno zapewnić obejście hydrauliczne. Zastosowanie obejścia hydraulicznego pozwala uniknąć przeciążania hydraulicznego osadnika. W wypadku takich przeciążeń przy osadnikach bez obejścia hydraulicznego, może zaistnieć zjawisko obniżenia skuteczności jego działania, a w przypadkach pojawienia się deszczu maksymalnego - niebezpieczeństwo wynoszenia zgromadzonych w osadniku zanieczyszczeń.

Rodzinę tradycyjnych osadników typu ATOL-OD tworzą następujące wersje urządzeń

Nr kat.	Symbol urządzenia	Nazwa urządzenia	Obszary zastosowania
5.1	ATOL-OD	osadnik tradycyjny	lokalna kanalizacja deszczowa, boczne kanały systemów kanalizacji deszczowej
5.2	ATOL-OD-OH	osadnik tradycyjny z wewnętrznym obejściem hydraulicznym	zbiorcze kolektory kanalizacji deszczowej
5.3	ATOL-OD-ZS	osadnik tradycyjny zintegrowany z separatorem cieczy lekkich	ścieki deszczowe o ponadnormatywnej zawartości cieczy lekkich
5.4	ATOL-OD-OH-ZS	osadnik tradycyjny z wewnętrznym obejściem hydraulicznym, zintegrowany z separatorem	ścieki deszczowe o ponadnormatywnej zawartości cieczy lekkich

Zasada działania

Ścieki wpływają do zbiornika w przestrzeń dopływu, ograniczoną deflektorem, który rozprasza energię dopływających ścieków. Za deflektorem znajduje się przestrzeń sedymentacji, gdzie w trakcie przepływu ścieków w skutek oddziaływania sił grawitacji następuje oddzielanie się materiałów łatwo opadających od ścieków. Na końcu przestrzeni sedymentacji może znajdować się zanurzona ścianka odpływowa, której zadaniem jest zatrzymanie ewentualnych zanieczyszczeń pływających.

ATOL-OD-OH osadnik deszczowy z obejściem hydraulicznym

Osadniki ATOL-OD-OH z wewnętrznym obejściem hydraulicznym, stosuje się gdy zachodzi konieczność przepuszczenia przez osadnik zwiększonych przepływów np. podczas deszczów nawalnych. Dodatkowym elementem tego osadnika, w odniesieniu do osadnika ATOL-OD, jest wbudowany kolektor obejścia hydraulicznego. Rozwiązanie obejścia hydraulicznego nie powoduje przeciążania osadnika przy zwiększonym przepływie. Tym samym nie dochodzi do wynoszenia zanieczyszczeń z osadnika przy przepływach większych od przepływu nominalnego. Wymiary wewnętrznego kolektora obejścia hydraulicznego ustala się na podstawie obliczeń, w zależności od spadku, średnicy i napełnienia kanału dopływowego do osadnika oraz wartości maksymalnego przepływu hydraulicznego.

Działanie osadnika podczas przepływu maksymalnego

Struga dopływających ścieków zostaje rozdzielona przed wlotem do przestrzeni dopływu, dzięki poziomej przegrodzie umieszczonej na odpowiedniej wysokości wewnątrz rury dopływowej. Poziom zainstalowania przegrody zależy od średnicy i spadku kanału dopływowego do osadnika oraz od nominalnego przepływu wód deszczowych. Część strugi wpływających ścieków, o nominalnym natężeniu przepływu, zostaje doprowadzona pod poziomą przegrodą do przestrzeni dopływu przed deflektorem, a jej dalszą drogę opisano powyżej. Pozostała część strugi przepływa nad poziomą przegrodą wprost do kolektora obejścia hydraulicznego, połączonego bezpośrednio z króćcem odpływu.

ATOL-OD-ZS osadnik deszczowy zintegrowany z separatorem

Osadniki ATOL-OD-ZS są przeznaczone do oczyszczania ścieków deszczowych zanieczyszczonych ponadnormatywną zawartością substancji ropopochodnych.

Dodatkowym elementem osadnika, w odniesieniu do osadnika ATOL-OD jest wbudowany moduł koalescencji separatora cieczy lekkich typu ATOL (dział B niniejszego katalogu).

ATOL-OD-OH-ZS osadnik deszczowy zintegrowany z separatorem z obejściem hydraulicznym

Osadnik ATOL-OD-OH-ZS, w odniesieniu do omówionych powyżej typów osadników, jest zintegrowanym urządzeniem, w którym poszczególne elementy takie jak osadnik wstępny, moduł koalescencyjny separatora oraz wewnętrzne obejście hydrauliczne, są wbudowane w jeden zbiornik, dzięki czemu może być powszechnie stosowany wszędzie tam, gdzie jest do dyspozycji ograniczona powierzchnia zagospodarowania terenu.

Symbole katalogowe osadników deszczowych typu ATOL-OD

gdzie:
Dw [m] - średnica wewnętrzna osadnika
lub
BxL [m] - szerokość x długość osadnika

Przykład oznaczenia:
ATOL-OD-OH 2,0 x 4,0

ATOL-OD-P promieniowy osadnik deszczowy

Osadnik promieniowy ATOL-OD-P jest rekomendowany jako urządzenie do podczyszczania ścieków opadowych z dróg, parkingów, powierzchni szczelnych terenów przemysłowych, składowych, baz transportowych, centrów miast itd. Zadaniem osadnika jest redukcja zawiesiny ogólnej do wartości stężenia 100 mg/l - zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r, w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód i do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (DZ.U. Nr 137, poz.984).

Wartość natężenia deszczu miarodajnego powinna być przyjmowana 15 dm3/s na hektar powierzchni szczelnej, co stanowi conajmniej 85% objętości rocznego odpływu ścieków deszczowych. Dla zanieczyszczonych powierzchni szczelnych obiektów dystrybucji i magazynowania paliw wartość natężenia miarodajnego deszczu winna być przyjmowana na poziomie 77 dm3/s*ha. Odprowadzanie nadmiaru ścieków po przekroczeniu tego natężenia, powinno zapewnić obejście hydrauliczne. Zastosowanie obejścia hydraulicznego pozwala uniknąć przeciążania hydraulicznego osadnika. W wypadku takich przeciążeń przy osadnikach bez obejścia hydraulicznego, może zaistnieć zjawisko obniżenia skuteczności jego działania, a w przypadkach pojawienia się deszczu maksymalnego - niebezpieczeństwo wynoszenia zgromadzonych w osadniku zanieczyszczeń.

Rodzinę tradycyjnych osadników typu ATOL-OD-P tworzą następujące wersje urządzeń

Nr kat.	Symbol urządzenia	Nazwa urządzenia	Obszary zastosowania
6.1	ATOL-OD-P	osadniki promieniowe	myjnie, warsztaty samochodowe, lokalna kanalizacja deszczowa, boczne kanały systemów kanalizacji deszczowej
6.2	ATOL-OD-P-OH	osadniki promieniowe z wewnętrznym obejściem hydraulicznym	biekty dystrybucji i magazynowania paliw, bazy transportowe, place postojowe przy warsztatach samochodowych,zbiorcze kolektory kanalizacji deszczowej

Budowa i zasada działania

W odróżnieniu od innych typów osadników dostępnych na rynku, odpływ sklarowanych ścieków w osadnikach typu ATOL-OD-P i ATOL-OD-P-OH odbywa się nie punktowo, ale całym obwodem perforowanego przewodu umieszczonego na odpowiedniej głębokości pod poziomem lustra ścieków.

Dopływ ścieków odbywa się poprzez rurę centralną umieszczoną w osi pionowej zbiornika. W trakcie przepływu ścieków, najpierw pionowo w dół, a następnie pionowo ku górze, następuje oddzielanie się materiałów łatwo opadających od ścieków, w skutek oddziaływania sił grawitacji. Odpływ ścieków z osadnika może być wykonany pod dowolnym kątem względem dopływu, stąd istnieje możliwość dowolnego ustawienia osadnika w planie zagospodarowania terenu.

Dzięki zastosowanym rozwiązaniom, w osadnikach promieniowych ATOL-OD-P i ATOL-OD-P-OH uzyskuje się efekt zminimalizowania zakłóceń wywołanych prądami, tym samym efektywna powierzchnia sedymentacji osiąga blisko 100% wartości geometrycznej powierzchni rzutu poziomego zbiornika.

ATOL-OD-P-OH promieniowy osadnik deszczowy z obejściem hydraulicznym

Dodatkowym elementem tego osadnika, w odniesieniu do osadnika ATOL-OD-P, jest wbudowany kolektor wewnętrznego obejścia hydraulicznego, dlatego jest on rekomendowany tam, gdzie zachodzi konieczność przepuszczenia przez osadnik zwiększonych przepływów np. podczas trwania deszczów nawalnych. Rozwiązanie obejścia hydraulicznego nie powoduje przeciążania osadnika przy zwiększonym przepływie. Tym samym nie dochodzi do wymywania zanieczyszczeń z osadnika przy przepływach większych od przepływu nominalnego. Wymiary wewnętrznego kolektora obejścia hydraulicznego ustala się na podstawie obliczeń w zależności od spadku, średnicy i napełnienia kanału dopływowego do osadnika oraz wartości maksymalnego przepływu hydraulicznego.

Działanie osadnika podczas przepływu maksymalnego

Podczas przepływu maksymalnego, w osadnikach ATOL-OD-P-OH struga dopływających ścieków zostaje rozdzielona przed wlotem do przestrzeni dopływu, dzięki poziomej przegrodzie umieszczonej na odpowiedniej wysokości wewnątrz rury dopływowej.

Poziom zainstalowania przegrody zależy od średnicy i spadku kanału dopływowego do osadnika oraz od nominalnego przepływu ścieków. Część strugi wpływających ścieków, o nominalnym natężeniu przepływu, zostaje doprowadzona pod poziomą przegrodą do przestrzeni dopływu przez rurę centralną, natomiast pozostała część strugi przepływa nad poziomą przegrodą wprost do kolektora obejścia hydraulicznego, połączonego bezpośrednio z króćcem odpływu.

Symbole katalogowe osadników promieniowych

gdzie:
Qn [dm3/s] - nominalny przepływ ścieków
Qmax  [dm3/s] - maksymalny przepływ ścieków
Dw [m] - średnica wewnętrzna osadnika

Przykład oznaczenia:
ATOL-OD-P 60/2,5  lub  ATOL-OD-P-OH  20/200/2,5 

* dla osadników z oznaczeniem "OH"

ATOL-OD-WIR osadnik wirowy

Osadnik wirowy ATOL-OD-WIR jest rekomendowany jako samodzielne urządzenie do podczyszczania ścieków opadowych z dróg, parkingów, powierzchni szczelnych terenów przemysłowych, składowych, baz transportowych, centrów miast itd.

Zadaniem osadnika jest redukcja zawiesiny ogólnej do wartości stężenia 100 mg/l - zgodnie z „Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r, w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód i do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (DZ.U. Nr 137, poz.984)”.

Wartość natężenia deszczu miarodajnego powinna być przyjmowana 15 dm3/s na hektar powierzchni szczelnej. Gwarantuje to oczyszczenie, co najmniej 85% objętości rocznego odpływu ścieków deszczowych. Dla zanieczyszczonych powierzchni szczelnych obiektów dystrybucji i magazynowania paliw wartość natężenia miarodajnego deszczu winna być przyjmowana na poziomie 77 dm3/s*ha.

Odprowadzanie nadmiaru ścieków po przekroczeniu tego natężenia, powinno zapewnić obejście hydrauliczne. Zastosowanie obejścia hydraulicznego pozwala uniknąć przeciążania hydraulicznego osadnika. W przypadku takich przeciążeń, przy osadnikach bez obejścia hydraulicznego, może zaistnieć zjawisko obniżenia skuteczności jego działania, a w przypadkach pojawienia się deszczu maksymalnego - niebezpieczeństwo wynoszenia zgromadzonych w osadniku zanieczyszczeń. 

Rodzinę tradycyjnych osadników typu ATOL-OD-WIR tworzą następujące wersje urządzeń

Nr kat.	Symbol urządzenia	Nazwa urządzenia	Obszary zastosowania
7.1	ATOL-OD-WIR	osadnik wirowy	lokalna kanalizacja deszczowa, boczne kanały systemów kanalizacji deszczowej
7.2	ATOL-OD-WIR-OH	osadnik wirowy z wewnętrznym  obejściem hydraulicznym	zbiorcze kolektory kanalizacji deszczowej

Budowa i zasada działania osadnika wirowego

Pierwowzorem osadnika wirowego jest znany w technice oczyszczania ścieków piaskownik o przepływie poziomo-wirowym tzw. piaskownik Geigera oraz jego współczesna modyfikacja - piaskownik o przepływie pionowo-wirowym, zwany potocznie piaskownikiem wirowym. Piaskownik wirowy znajduje powszechne zastosowanie w małych oczyszczalniach ścieków jako alternatywa dla piaskowników tradycyjnych lub napowietrzanych, ze względu na małe wymiary i prostotę obsługi.

Dopływ ścieków do osadnika (piaskownika) wirowego jest tak skonstruowany, że wpływają one stycznie do obwodu w płaszczyźnie poziomej prostopadłej do osi zbiornika. W osadniku wytwarza się ruch wirowy, a dzięki wykorzystaniu siły odśrodkowej uzyskuje się wyższy efekt oddzielania się zawiesin mineralnych.

W rekomendowanych osadnikach typu ATOL-OD-WIR, została wprowadzona istotna modyfikacja. W odróżnieniu od innych typów osadników (piaskowników) dostępnych na rynku, odpływ sklarowanych ścieków odbywa się nie punktowo, ale całym obwodem perforowanego przewodu umieszczonego na odpowiedniej głębokości pod poziomem lustra ścieków. W wyniku tych usprawnień uzyskuje się efekt zminimalizowania zakłóceń sedymentacji, wywołanych prądami, a w konsekwencji zmniejszenie wymaganej czynnej powierzchni sedymentacji, w odniesieniu do osadników tradycyjnych. Odpływ ścieków z osadnika może być wykonany pod dowolnym kątem względem dopływu, stąd istnieje możliwość dowolnego ustawienia osadnika w planie zagospodarowania terenu.

ATOL-OD-WIR-OH osadnik wirowy z obejściem hydraulicznym

Dodatkowym elementem tego osadnika, jest wbudowany kolektor obejścia hydraulicznego, dlatego jest on rekomendowany tam, gdzie zachodzi konieczność przepuszczenia przez osadnik zwiększonych przepływów np. podczas deszczów nawalnych. Rozwiązanie obejścia hydraulicznego nie powoduje przeciążania osadnika przy zwiększonym przepływie. Tym samym nie dochodzi do wymywania zanieczyszczeń z osadnika przy przepływach większych od przepływu nominalnego. Wymiary wewnętrznego kolektora obejścia hydraulicznego ustala się na podstawie obliczeń w zależności od spadku, średnicy i napełnienia kanału dopływowego do osadnika oraz wartości maksymalnego przepływu hydraulicznego.

Symbole katalogowe osadników wirowych do ścieków deszczowych

gdzie:
Qn [dm3/s] - nominalny przepływ ścieków
Qmax  [dm3/s] - maksymalny przepływ ścieków
Dw [m] - średnica wewnętrzna osadnika

Przykład oznaczenia:
ATOL-OD-WIR 60/2,5  lub  ATOL-OD-WIR-OH  20/200/2,5

* dla osadników z oznaczeniem "OH"

ATOL-OD-W osadnik wielostrumieniowy

Osadnik wielostrumieniowy ATOL-OD-W jest rekomendowany jako urządzenie do podczyszczania ścieków opadowych z dróg, parkingów, powierzchni szczelnych terenów przemysłowych, składowych, baz transportowych, centrów miast itd. Zadaniem osadnika jest redukcja zawiesiny ogólnej do wartości stężenia 100 mg/l - zgodnie z  „Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód i do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz.U. Nr 137, poz. 984)”.

Wartość natężenia deszczu miarodajnego powinna być przyjmowana na poziomie 15 dm3/s na hektar powierzchni szczelnej. Gwarantuje to oczyszczenie, co najmniej 85% objętości rocznego odpływu ścieków deszczowych. Dla zanieczyszczonych powierzchni szczelnych obiektów dystrybucji i magazynowania paliw wartość natężenia miarodajnego deszczu winna być przyjmowana na poziomie 77 dm3/s*ha. Odprowadzanie nadmiaru ścieków po przekroczeniu tego natężenia, powinno zapewnić obejście hydrauliczne. Zastosowanie obejścia hydraulicznego pozwala uniknąć przeciążania hydraulicznego osadnika.

W przypadku takich przeciążeń, przy osadnikach bez obejścia hydraulicznego, może zaistnieć zjawisko obniżenia skuteczności jego działania, a w przypadkach pojawienia się deszczu maksymalnego – niebezpieczeństwo wynoszenia zgromadzonych w osadniku zanieczyszczeń.

W niektórych przypadkach istnieje możliwość opcjonalnego wyposażenia osadnika typu ATOL-OD-W w moduł koalescencji, stosowany w typowych separatorach cieczy lekkich.

Ogólna zasada działania osadnika wielostrumieniowego

Idea osadników wielostrumieniowych jest oparta na teorii tzw. płytkiej sedymentacji, której podstawy opublikował Allan Hazen w 1904 roku. Stwierdził on, że efekt sedymentacji w osadnikach idealnych jest funkcją powierzchni osadnika, prędkości opadania i natężenia przepływu cieczy, a nie zależy od głębokości osadnika.

W końcu lat sześćdziesiątych XX wieku w procesach oczyszczania wody i ścieków odnotowano zastosowanie osadników wyposażonych w płytkie przewody o niewielkiej długości. Efektem tych usprawnień było skrócenie czasu sedymentacji z kilkudziesięciu do kilkunastu minut oraz kilkukrotne zmniejszenie wielkości osadników. Początkowo konstruowano osadniki wielopiętrowe równoległe, wielopłytowe, a następnie wieloprzewodowe. Wspólną cechą tych konstrukcji jest podział głębokiego strumienia cieczy na wiele płytkich równoległych strumieni. Stąd też pochodzi nazwa -  „osadniki wielostrumieniowe”.

Podstawy i metody ustalenia parametrów technologicznych osadnika

Podstawą ustalenia parametrów technologicznych osadnika ATOL-OD-W jest Polska Norma PN-S-02204 – „Drogi samochodowe. Odwodnienia dróg”. Parametrem wyjściowym jest prędkość sedymentacji o wartości 7,2 m/h, co gwarantuje usunięcie 50 % wagowo frakcji drobnej zawiesiny o średnicy 50 μm, zawartej w ściekach deszczowych, a wraz z nią zawiesin ziarnistych o większej średnicy, a także trwale związanych z zawiesiną ok. 70 % ogólnej ilości substancji ropopochodnych.

Przy tym założeniu przewidywany ogólny stopień redukcji zawiesin osiągnie wartość ok. 85%, w przedziale stężeń zawiesiny ogólnej na dopływie do osadnika
150 - 600 mg/dm3.

Oczyszczanie ścieków deszczowych w osadnikach wielostrumieniowych typu ATOL-OD-W zachodzi dwufazowo. Pierwsza faza oczyszczania (sedymentacja klasyczna) zachodzi w przestrzeni sedymentacji, gdzie obciążenie hydrauliczne osiąga wartość ok. 36 (m3/h)m2. Gwarantuje to zatrzymanie ziaren o średnicy ok. 0,15 mm i większych, a proporcja wagowa zatrzymanych zawiesin w odniesieniu do zawiesiny ogólnej wynosi ok. 50%.

Druga faza oczyszczania odbywa się w przestrzeni modułu wielostrumieniowego. Głównymi cechami sedymentacji wielostrumieniowej są:

• niskie obciążenie hydrauliczne wynikające z dużej powierzchni elementów z jakich zbudowany jest moduł  wielostrumieniowy,
• utrzymanie przepływu laminarnego,
• przepływ przez elementy nachylone pod odpowiednim kątem do poziomu, co zgodnie z przeprowadzonymi doświadczeniami daje lepsze efekty niż przepływ pionowy.

Formułę teoretyczną sedymentacji wielostrumieniowej ustalił Yao:

S - parametr charakteryzujący efekt działania osadnika wielostrumieniowego,
v - prędkość opadania cząstki o określonej średnicy,
vp - prędkość przepływu zawiesiny przez element modułu wielostrumieniowego
α - kąt nachylenia modułu,
L - względna długość modułu.

Istnieje kilka praktycznych metod obliczania osadników wielostrumieniowych, opisanych w ogólnie dostępnej literaturze fachowej. Jedną z metod jest Metoda Olszewskiego i Suchaneckiej, gdzie spodziewany efekt  usuwania zawiesin wynosi:

Inną metodę (Jan Bandrowski, Henryk Merta, Józef Zioło), opartą na tzw. Równaniu modułowym przedstawia poniższa formuła:

Mo - moduł sedymentacji,
Ar - liczba Archimedesa,
v i vp - jak poprzednio,
L i H - wymiary geometryczne modułu,
α - kąt nachylenia modułu,
n i n0 - wykładniki dystrybuanty.

Rodzinę osadników wielostrumieniowych typu ATOL-OD-W tworzą następujące wersje urządzeń

Nr kat.	Symbol urządzenia	Nazwa urządzenia	Obszary zastosowania
8.1	ATOL-OD-W	osadnik wielostrumieniowy	lokalna kanalizacja deszczowa, boczne kanały systemów kanalizacji deszczowej
8.2	ATOL-OD-W-OH	osadnik wielostrumieniowy z wewnętrznym obejściem hydraulicznym	zbiorcze kolektory kanalizacji deszczowej

Dostępne są osadniki o kołowym i prostokątnym kształcie rzutu poziomego

Niezależnie od podstawowych wymiarów i parametrów podanych w poniższych tabelach, każdy osadnik wielostrumieniowy jest projektowany indywidualnie do zadanych warunków pracy. W zamówieniu należy określić następujące dane wyjściowe:

Qn  [dm3/s] - nominalną wartość natężenia przepływu,
DN [mm] - średnicę kanału dopływowego do osadnika,
i [%] - spadek kanału dopływowego do osadnika.

Budowa i zasada działania osadnika wielostrumieniowego

W wersji kołowej osadnik ATOL-OD-W tworzy współśrodkowy moduł wielostrumieniowy wbudowany w cylindryczny zbiornik o kołowym kształcie rzutu poziomego. Działanie osadnika polega na tym, że ścieki wpływają do zbiornika w przestrzeń dopływu, ograniczoną od wewnątrz rurą centralną umieszczoną w osi pionowej zbiornika. W przestrzeni pod rurą centralną, w trakcie przepływu ścieków w dół, następuje opadanie zawiesin łatwo opadających, w skutek oddziaływania sił grawitacji. Kolejna faza oczyszczania to przepływ ścieków pionowo w górę przez moduł wielostrumieniowy, w którym zachodzi proces wytrącania drobnej zawiesiny. Powyżej poziomu struktur modułu wielostrumieniowego znajduje się komora odpływowa połączona z króćcem odprowadzającym oczyszczone ścieki na zewnątrz osadnika.

W wersji prostokątnej osadnik ATOL-OD-W tworzy równoległościenny moduł wielostrumieniowy wbudowany w zbiornik o prostokątnym kształcie rzutu poziomego. Działanie tego osadnika polega na tym, że ścieki wpływają do zbiornika w przestrzeń dopływu, ograniczoną od wewnątrz pionową ścianką. W trakcie przepływu ścieków następuje sedymentacja zawiesin łatwo opadających, w skutek oddziaływania sił grawitacji. Kolejna faza oczyszczania to przepływ ścieków przez moduł wielostrumieniowy, w którym zachodzi proces wytrącania drobnej zawiesiny. Za modułem wielostrumieniowym znajduje się komora odpływowa połączona z króćcem odprowadzającym oczyszczone ścieki na zewnątrz osadnika.

ATOL-OD-W-OH osadnik wielostrumieniowy z obejściem hydraulicznym

Osadniki wielostrumieniowe ATOL-OD-W-OH z wewnętrznym obejściem hydraulicznym stosuje się, gdy zachodzi konieczność przepuszczenia przez osadnik zwiększonych przepływów np. podczas deszczów nawalnych.
Dodatkowym elementem osadnika, w odróżnieniu od osadnika ATOL-OD-W jest wbudowany kolektor obejścia hydraulicznego.

Zastosowanie obejścia hydraulicznego pozwala uniknąć przeciążania hydraulicznego osadnika. W przypadku takich przeciążeń, przy osadnikach bez obejścia hydraulicznego, można mieć do czynienia z obniżeniem skuteczności jego działania, a w przypadkach pojawienia się deszczu maksymalnego – z niebezpieczeństwem wynoszenia zgromadzonych w osadniku zanieczyszczeń.

Rozwiązanie obejścia hydraulicznego nie powoduje przeciążania osadnika przy zwiększonym przepływie. Tym samym nie dochodzi do wymywania zanieczyszczeń z osadnika przy przepływach większych od przepływu nominalnego. Wymiary wewnętrznego kolektora obejścia hydraulicznego ustala się na podstawie obliczeń, w zależności od spadku, średnicy i napełnienia kanału dopływowego do osadnika oraz wartości maksymalnego przepływu hydraulicznego.

Działanie osadnika podczas przepływu maksymalnego

Struga dopływających ścieków zostaje rozdzielona przed wlotem do przestrzeni dopływu, dzięki poziomej przegrodzie umieszczonej na odpowiedniej wysokości wewnątrz rury dopływowej. Poziom zainstalowania przegrody zależy od średnicy i spadku kanału dopływowego do osadnika oraz od nominalnego przepływu wód deszczowych. Część strugi wpływających ścieków, o nominalnym natężeniu przepływu, zostaje doprowadzona pod poziomą przegrodą do przestrzeni dopływu i zostaje skierowana do modułu wielostrumieniowego. Pozostała część strugi przepływa nad poziomą przegrodą wprost do kolektora obejścia hydraulicznego, połączonego bezpośrednio z króćcem odpływu.

Symbole katalogowe osadników wielostrumieniowych do ścieków deszczowych:

gdzie:
Qn [dm3/s] - nominalny przepływ ścieków
Qmax  [dm3/s] - maksymalny przepływ ścieków

Przykład oznaczenia:
ATOL-OD-W 65 lub ATOL-OD-W-OH 35/350

* dla osadników z oznaczeniem "OH"