Separatory

ATOL separator (wersja podstawowa)

Budowa i zasada działania

Separator ATOL jest urządzeniem, w którym proces koalescencji zachodzi w komorze struktur kapilarnych, zbudowanej w formie prostopadłościanu wypełnionego wkładem o strukturalnej przestrzeni charakteryzującej się dużą powierzchnią właściwą (630m2/m3). Dopływ do zbiornika separatora jest ograniczony od wewnątrz deflektorem, który rozprasza energię dopływających ścieków. W przestrzeni za deflektorem następuje pierwsza faza oddzielania, gdzie w wyniku różnicy gęstości między substancją jaka ma być oddzielona, a cieczą oraz w wyniku zmniejszenia prędkości przepływu, cząstki cieczy lekkich oddzielają się od ścieków. Następnie ścieki przepływają  przez moduł koalescencji: najpierw przez komorę dopływową, potem przez komorę struktur kapilarnych, (w której zachodzi proces koalescencji), dalej przez komorę reakcji, (w której następuje drugi stopień oddzielenia cieczy lekkiej od ścieków), na koniec przez komorę przelewową, której rola polega na odprowadzeniu oczyszczonej wody w kierunku odpływu. Komora przelewowa i komora odpływowa są ukształtowane w formie syfonu zapewniającego „uszczelnienie wodne” wymagane normą: PN-EN 858-1.

Symbole katalogowe separatorów cieczy lekkich typu ATOL

gdzie:
NS - [dm3/s] - nominalna wielkość  separatora

Przykład oznaczenia:
ATOL 15

ATOL-OH separator z obejściem hydraulicznym

Separator ATOL-OH jest rekomendowany tam, gdzie oprócz ścieków technologicznych, zachodzi konieczność przepuszczenia zwiększonych przepływów np. podczas opadu nawalnego. Dodatkowym elementem, odróżniającym go od separatora w wersji podstawowej, jest wbudowany kolektor obejścia hydraulicznego. Rozwiązanie obejścia hydraulicznego nie powoduje przeciążania separatora przy zwiększonym przepływie, dzięki czemu nie dochodzi do wymywania zanieczyszczeń zgromadzonych w zbiorniku separatora. Wymiary wewnętrznego kolektora obejścia hydraulicznego ustala się na podstawie obliczeń, w zależności od spadku, średnicy i napełnienia kanału dopływowego oraz wartości maksymalnego przepływu hydraulicznego.

Działanie/praca separatora podczas przepływu maksymalnego

Struga dopływających ścieków zostaje rozdzielona przed wlotem do przestrzeni dopływu separatora, dzięki poziomej przegrodzie umieszczonej na odpowiedniej wysokości wewnątrz rury dopływowej. Poziom zainstalowania przegrody zależy od średnicy i spadku kanału dopływowego oraz od nominalnego przepływ ścieków. Część strugi wpływających ścieków, o nominalnym natężeniu przepływu, zostaje doprowadzona pod poziomą przegrodą do przestrzeni dopływu przed deflektorem. Pozostała część strugi przepływa nad poziomą przegrodą wprost do kolektora obejścia hydraulicznego, połączonego bezpośrednio z króćcem odpływu. Takie rozwiązanie gwarantuje, że struga przepływu większego niż nominalny omija przestrzeń separacji.

Symbole katalogowe separatorów cieczy lekkich ATOL-OH

gdzie:
NS [dm3/s] - nominalna wielkość  separatora
Qmax [dm3/s] - maksymalna przepustowość  separatora

Przykład oznaczenia:
ATOL-OH 15/150

ATOL-ZO separator zintegrowany z osadnikiem

Separator ATOL-ZO to zintegrowane urządzenie pełniące funkcję zarówno separatora jak i osadnika. Zgodnie z normą PN-EN:858, instalację oddzielacza cieczy lekkich stanowi układ składający się z osadnika wstępnego i separatora. Osadnik wstępny to element instalacji, w którym osadza się materiał: szlam, muł oraz piasek i żwir, stąd pełni on funkcję ochronną, nie dopuszczając do zamulenia przestrzeni reakcji separatora. Osadnik może być oddzielnym urządzeniem lub razem z separatorem może stanowić jeden połączony zespół.

Symbole katalogowe separatorów cieczy lekkich ATOL-ZO

gdzie:
NS [dm3/s] - nominalna wielkość separatora
Vos [dm3] - pojemność osadnika

Przykład oznaczenia:
ATOL-ZO 15/3000

ATOL-OH-ZO separator z obejściem hydraulicznym zintegrowany z osadnikiem

Separator ATOL-OH-ZO, w odniesieniu do omówionych wyżej typów separatorów ATOL, ATOL-OH i ATOL-ZO, jest zintegrowanym urządzeniem, w którym poszczególne elementy takie jak osadnik wstępny, moduł koalescencji separatora oraz wewnętrzne obejście hydrauliczne, są wbudowane w jeden zbiornik. Dzięki temu może być powszechnie stosowany wszędzie tam, gdzie do dyspozycji mamy ograniczoną powierzchnię zagospodarowania terenu.

Symbole katalogowe separatorów cieczy lekkich ATOL-OH-ZO

gdzie:
NS [dm3/s] - nominalna wielkość separatora
Qmax [dm3/s] - maksymalna przepustowość  separatora
Vos [dm3] - pojemność osadnika

Przykład oznaczenia:
ATOL-OH-ZO 15/150/3000

ATOL-TL separator tłuszczu (informacje podstawowe)

Separatory ATOL-TL stosuje się w instalacjach oddzielania tłuszczu i oleju roślinnego oraz pochodzenia zwierzęcego. Mają one zastosowanie przy podczyszczaniu ścieków pochodzących z restauracji, kuchni, stołówek, jadłodajni, smażalni, barów, sklepów mięsnych, masarni, rzeźni, ubojni drobiu, zakładach produkcji spożywczej i garmażeryjnej, wytwórni mydła i stearyny, wytwórni margaryny, marynat, półproduktów np. typu "fast-food", wytwórni frytek, chipsów i chrupek, a także z zakładów utylizacji zwierząt, olejarni, rafinerii oleju roślinnego itp. Separatorów ATOL-TL nie stosuje się do ścieków deszczowych, do ścieków zawierających trwałe emulsje tłuszczów i olejów oraz do ścieków sanitarnych zawierających fekalia.

Główne zasady instalowania separatorów tłuszczu

Separatory tłuszczu powinny być lokalizowane blisko źródeł zanieczyszczenia i w taki sposób, aby umożliwić łatwy dostęp do przeprowadzenia czyszczenia i wykonania czynności konserwacyjnych. Ścieki do separatora powinny być doprowadzone grawitacyjnie. Rurociągi dopływowe powinny być ułożone z minimalnym spadkiem 2%, aby uniknąć gromadzenia się w nich tłuszczu. Rurociąg przed separatorem tłuszczu powinien posiadać prosty odcinek o długości min. dziesięciokrotnej wartości średnicy nominalnej. Rurociągi połączone z separatorem (dopływ i odpływ) powinny być skutecznie wentylowane.

Dobór wielkości nominalnej separator

Zgodnie z zaleceniami normy PN-EN:1825-2 wielkość nominalna separatora tłuszczu powinna być obliczona według następującego wzoru:

NS - obliczana wielkość nominalna oddzielacza tłuszczu
Qs - maksymalna wartość przepływu ścieków;
ft - współczynnik uwzględniający temperaturę ścieków;
fd - współczynnik uwzględniający gęstość danego tłuszczu/oleju;
fr - współczynnik uwzględniający użycie detergentów i środków płuczących.

Maksymalną wartość Qs przepływu ścieków ustala się zgodnie z PN-EN:1825-2 wg. następujących metod:

• metoda A.1: w zależności od rodzaju przyłączonych urządzeń,
• metoda A.2: w zależności od typu zakładu dostarczającego ścieki do instalacji oddzielacza tłuszczu.

Wartości współczynników uwzględniających temperaturę ścieków ustala się następująco:

• ft = 1,0 dla t ≤ 60º,
• ft = 1,3 dla t > 60º.

Wartości współczynników uwzględniających gęstość tłuszczu/oleju ustala się wg poniższych zasad:

• fd = 1,0 dla ścieków odprowadzanych z kuchni, rzeźni oraz przetwórni mięsa i ryb,
• fd = 1,5 dla gęstości cieczy lekkiej > 0,94 g/cm3.

W przypadku, gdy charakterystyka tłuszczu jest dobrze znana, współczynnik fd można określić z wykresu 1, pkt 6.2.3 przytoczonej normy.

Wartości współczynników uwzględniających użycie detergentów lub środków płuczących ustala się wg kryteriów:

• fr = 1,0 jeśli nigdy nie są używane detergenty i środki płuczące,
• fr = 1,3 jeśli detergenty i środki płuczące są stosowane okazjonalnie,
• fr ≥ 1,5 w specjalnych przypadkach zastosowań, np. szpitale.

ATOL-TL separator tłuszczu

Zasada działania separatorów tłuszczu typu ATOL-TL

Dopływ do zbiornika separatora tłuszczu jest ograniczony od wewnątrz deflektorem, który rozprasza energię dopływających ścieków. W przestrzeni za deflektorem znajduje się przestrzeń sedymentacji, gdzie w trakcie przepływu ścieków następuje oddzielanie się od ścieków materiałów łatwo opadających (osady) oraz komora oddzielania tłuszczu, gdzie w wyniku różnicy gęstości między substancją jaka ma być oddzielona, a cieczą oraz w wyniku zmniejszenia prędkości przepływu, cząstki tłuszczu oddzielają się od ścieków przez flotację. Na odpływie z komory oddzielania tłuszczu znajduje się zanurzona ścianka, której zadaniem jest zatrzymanie zgromadzonego tłuszczu w zbiorniku separatora.

Symbole katalogowe separatorów tłuszczu ATOL-TL

gdzie:
NS [dm3/s] - nominalna wielkość separatora

Przykład oznaczenia:
ATOL-TL 15

ATOL-TL-OS separator tłuszczu zintegrowany z osadnikiem

Zgodnie z normą PN-EN 1825 „Oddzielacze tłuszczu, część 1 i 2”, instalacja oddzielania tłuszczu to urządzenie lub zespół urządzeń zawierający zazwyczaj osadnik wstępny i zbiornik oddzielania tłuszczu. Osadnik wstępny to część oddzielacza tłuszczu, w której gromadzi się materiał opadający (np. osad), która może być urządzeniem oddzielnym lub zbudowanym jako nierozłączna część komory oddzielania tłuszczu.

Zgodnie z przytoczoną normą przyjmuje się 100 lub 200 dm3 pojemności osadnika na 1 dm3/s NS wielkości nominalnej separatora. Separator typu ATOL-TL-OS to zintegrowane urządzenie pełniące funkcję zarówno separatora jak i osadnika, dzięki czemu może być powszechnie stosowany wszędzie tam, gdzie jest do dyspozycji ograniczona powierzchnia zagospodarowania terenu.

Symbole katalogowe separatorów tłuszczu ATOL-TL-OS

gdzie:
NS [dm3/s] - nominalna wielkość  separatora
Vos [dm3] - pojemność osadnika

Przykład oznaczenia:
ATOL-TL-OS 15/1500

ATOL-OW osadnik wstępny

Osadniki do separatorów cieczy lekkich

Zgodnie z normą PN-EN:858 „Instalacje oddzielaczy cieczy lekkich, część 1 i 2”, instalację oddzielacza stanowi układ składający się z osadnika wstępnego i separatora. Osadnik wstępny to element instalacji oddzielacza, w którym osadza się materiał, tj: szlam, muł oraz piasek i żwir, który może być oddzielnym urządzeniem lub może być wbudowany razem z separatorem jako połączony zespół. Osadnik wstępny pełni zatem funkcję ochronną, nie dopuszczając do zamulenia przestrzeni reakcji separatora.

Wymiarowanie osadnika wstępnego polega na ustaleniu jego minimalnej pojemności, w zależności od stopnia zanieczyszczenia ścieków deszczowych, w odniesieniu do przepływu hydraulicznego separatora. Zgodnie z przytoczoną normą przyjmuje się iloczyn 100, 200 lub 300 dm3 pojemności osadnika na 1 dm3/s natężenia przepływu. Poniżej przedstawiono tabelę doboru pojemności osadnika do separatora, zalecaną do stosowania zgodnie z zapisami normy PN-EN:858

Zasada działania osadnika

Dopływ do zbiornika jest ograniczony od wewnątrz deflektorem, który rozprasza energię dopływających ścieków. Za deflektorem znajduje się przestrzeń sedymentacji, gdzie w trakcie przepływu ścieków, w skutek oddziaływania sił grawitacji następuje oddzielanie się materiałów łatwo opadających od ścieków.

Na końcu przestrzeni sedymentacji może znajdować się zanurzona ścianka odpływowa, której zadaniem jest zatrzymanie ewentualnych zanieczyszczeń pływających.

Nr kat.		Nazwa urządzenia
Mała	- ścieki technologiczne z małą ilością osadu kanalizacyjnego - obszary zbierające wodę deszczową, gdzie występuje niewielka ilość mułu z ruchu ulicznego lub podobnych, tj. baseny spływowe na terenach zbiorników benzynowych i krytych stacjach benzynowych		a
Średnia	- stacje benzynowe, myjnie samochodowe ręczne, mycie części - place do mycia autobusów - ścieki z garaży i placów parkingowych pojazdów - elektrownie, zakłady mechaniczne		b
Wysoka	- urządzenia myjące dla pojazdów terenowych, maszyn budowlanych, maszyn rolniczych - place do mycia samochodów ciężarowych		b
	- automatyczne myjnie samochodowe, tj. obracalne, przejazdowe		c
a - nie dotyczy separatorów mniejszych lub równych NS 10, poza krytymi parkingami samochodowymi b - minimalna pojemność osadników 600 l. c - minimalna pojemność osadników 5000 l.

Osadniki wstępne do separatorów tłuszczu

Zgodnie z normą PN-EN 1825 „Oddzielacze tłuszczu, część 1 i 2”, osadnik wstępny to część oddzielacza tłuszczu, w której gromadzi się materiał opadający, np. osad, piasek, żwir, która może być urządzeniem oddzielnym lub zbudowanym jako nierozłączna część komory oddzielania tłuszczu. Zgodnie z przytoczoną normą przyjmuje się 100 lub 200 dm3 pojemności osadnika na 1 dm3/s wielkości nominalnej separatora.

Rodzinę osadników typu ATOL-OW do separatorów tworzą następujące wersje urządzeń

Symbole katalogowe osadników wstępnych do separatorów ATOL-OW

gdzie:
Vos [dm3] - objętość  osadnika

Przykład oznaczenia:
ATOL-OW 15

ATOL-OW-OH osadnik wstępny z obejściem hydraulicznym

Dodatkowym elementem tego osadnika, jest wbudowany kolektor obejścia hydraulicznego. Dlatego jest on rekomendowany tam, gdzie zachodzi konieczność przepuszczenia przez osadnik zwiększonych przepływów np. podczas trwania deszczu. Rozwiązanie obejścia hydraulicznego nie powoduje przeciążania osadnika przy zwiększonym przepływie. Tym samym nie dochodzi do wymywania zanieczyszczeń z osadnika przy przepływach większych od przepływu nominalnego. Wymiary wewnętrznego kolektora obejścia hydraulicznego ustala się na podstawie obliczeń w zależności od spadku, średnicy i napełnienia kanału dopływowego do osadnika oraz wartości maksymalnego przepływu hydraulicznego.

Osadnika typu ATOL-OW-OH nie zaleca się do stosowania w instalacjach oddzielaczy tłuszczu.

Działanie osadnika typu ATOL-OW- OH podczas przepływu maksymalnego

Struga dopływających ścieków zostaje rozdzielona przed wlotem do przestrzeni dopływu, dzięki poziomej przegrodzie umieszczonej na odpowiedniej wysokości wewnątrz rury dopływowej. Poziom zainstalowania przegrody zależy od średnicy i spadku kanału dopływowego do osadnika oraz od nominalnego przepływu ścieków. Część strugi wpływających ścieków, o nominalnym natężeniu przepływu, zostaje doprowadzona pod poziomą przegrodą do przestrzeni dopływu przed deflektorem, a jej dalszą drogę przedstawiono wyżej. Pozostała część strugi przepływa nad poziomą przegrodą wprost do kolektora obejścia hydraulicznego, połączonego bezpośrednio z króćcem odpływu. Takie rozwiązanie gwarantuje, że struga przepływu większego niż nominalny omija przestrzeń sedymentacji.

Symbole katalogowe osadników wstępnych do separatorów ATOL-OW-OH

gdzie:
Vos [dm3] - objętość  osadnika

Przykład oznaczenia:
ATOL-OW-OH 15